NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
حَدَّثَنَا
مُسَدَّدٌ
أَنَّ
يَزِيدَ بْنَ زُرَيْعٍ
حَدَّثَهُمْ
حَدَّثَنَا
خَالِدٌ
الْحَذَّاءُ
عَنْ عَبْدِ
الرَّحْمَنِ
بْنِ أَبِي
بَكْرَةَ
عَنْ أَبِيهِ
عَنْ النَّبِيِّ
صَلَّى
اللَّهُ
عَلَيْهِ
وَسَلَّمَ
قَالَ شَهْرَا
عِيدٍ لَا
يَنْقُصَانِ
رَمَضَانُ
وَذُو الْحِجَّةِ
Ebu Bekre (r.a.)'den;
Rasûlullah (s.a.v.)'in şöyle buyurduğu rivayet edilmiştir;
"İki bayram ayı
eksik olmazlar, onlar Ramazan ve Zülhiccedir."
İzah:
Buhari, savm; Müslim,
siyam; İbn Mâce, siyam; Tirmizî, savm; Ahmed b. Hanbel, V, 38.
Burada kasdedilen
noksanloktan ne kasdedildiğine dair başlıca görüşler şöyle:
1. Sevap yönünden biri
diğerinden noksan olmaz.
2. Bu ifâdede,
Zilhicce'nin onunda amelin üstünlüğüne ve Zilhicce'-nin sevap itibariyle
Ramazan'dan daha aşağı olmadığına işaret vardır.
3. Bu iki ay, aynı
senede eksik olarak bulunmazlar. Birisi yirmi dokuz olursa, öteki otuz olur.
Bu izah ekseriyete nisbetledir. Çünkü her ikisinin de yirmi dokuz olduğu
zamanlar da olur.
4. Bu aylar gün
itibarıyla noksan bile olsalar, sevap yönünden noksan değildirler.
Hadd-i zâtında
Ramazandan sonraki ay bayram ayı olduğu halde, hadiste ramazana bayram denilmesi,
bayrama yakınlığından dolayıdır.
Hadis-i şerifte diğer
aylar dururken ramazan ve Zilhicce aylarının mevzu-ı bahs edilmesi birisinde
oruç diğerinde hac ibâdetleri olduğu içindir. Diğer aylarda yapılan ibâdetin sevabının
eksik olacağına işaret değildir. Maksad, Ramazan ister tam olsun ister eksik,
arafattaki vakfe ister Zülhicce'nin dokuzuna rastlasın, ister başka güne
rastlasın, sevabının tam olacağının beyanıdır. Tabii bu, hilali araştırmada
kusur olmadığı takdirdedir.
Hadis-i şerif Ramazan
ayını yirmi dokuz gün tuttuğu için sevabın az olduğu korkusuna kapılan ve hava
kapalı olduğu için hilalin tam tesbit edilememesinden dolayı Zülhicce'nin
onuncu günü vakfe yapanın vakfesinin sahih olmadığını zannedenlere bir
tesellidir. Böyle bir yanlışlık olsa da ecrinden tam istifâde edileceği
açıktır.
Ramazan zannıyla Şevval
ayını oruçlu geçirenin tuttuğu oruç, Ramazan ayı yerine geçer. Şaban'da
tutulduğu takdirde ise, bu Ramazan orucu yerine geçmez. ladesi gerekir. Aynı
şekilde Zülhicce'nin onuncu günü yapılan vakfe dokuzuncu günün vakfesi yerine
geçer. Sekizinci güri yapılan vakfe ise kâfi değildir. İmkân olursa, ertesi gün
kaza edilmelidir. Aksi halde hac sahih değildir.